CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki 2024 yılı bütçe görüşmelerinde; “Türkiye çocuk yoksulluğu açısından OECD’ye üye 41 ülke arasında yüzde 22 oranıyla en yüksek yoksulluk oranına sahip 2’nci ülke konumundayız. Toplan nüfusa baktığımızda da bu oran yüzde 15’e tekabül ediyor. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayınlanan rapora göre ekonomik yoksunluk nedeni korunmaya, yardıma ve bakıma muhtaç yani ekonomik nedenlerle ailesinin bakamadığı çocuk sayısı 2002’de 12 bin 75 iken en son Ağustos 2023 itibarıyla -bunlar sizin veriniz- 165 bine yükselmiş durumda” dedi.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının 2024 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nunda görüşülüyor. CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, özetle şunları söyledi:
“KADININ GÜÇLENDIRILMESIYLE ILGILI ÖDENEĞI 2 MILYAR 900 MILYON ARTTIRMAMIZ GEREKIYOR”
“Bütçenizin yüzde 61,57’si yani 205 milyarlık kısmı yoksullukla mücadele ve sosyal yardımlaşmaya ayrılmış. Tabii ki ülkemizin içerisinde bulunduğu konum itibarıyla da buraya ayrılacak bütçe rakamı önemli, yüzde 61’in ayrılma sebeplerinden biri de bu. Az önce şehit yakını ve gazilerle ilgili Aylin Yaman da bahsetmişti, 2022 bütçesindeki ayrılan ödeneğin tam olarak kullanılmadığı dolayısıyla 2023 yılında ayrılan tutarın da bu yüzden -75 milyon 41 bin liralık bir rakam ayrılmış- çok düşük olduğunu buradan ifade ediyoruz. Şehit ve gazi yakınlarına gerekli desteğin verilmesi gerektiğini ben her bakanlık bütçesinde özellikle vurguluyorum. Bütün bakanlıklar bu payı arttırırsa toplana toplana hakikaten şehitlerimizin ve gazilerimizin yaralarına merhem olmuş oluruz diye düşünüyorum. Yine, kadının güçlendirilmesiyle ilgili ödeneği 2 milyar 900 milyon arttırmamız gerektiğini özellikle buradan ifade ediyorum. Burada tabii kar amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler kalemi var; 20 milyon 344 milyonluk bir rakam. Burada, siz konuşmanızda da Sayın Bakanım belirtmiştiniz 19 tane sivil top toplum kuruluşuyla beraber bir protokol gereği belirli harcamaların yapıldığını. Bu kar amacı gütmeyen transferler bu kuruluşlara yapılan transferler mi? Bütçenin başka kalemlerinden de ben yine çok büyük kalemler gördüm, hane halkı ve işletmelere yapılan yardımlar var, onlar çok ciddi büyük rakamlar, 40 milyarın üstünde; bir kısmı oradan, bir kısmı buradan mı? Bu sivil toplum kuruluşlarını bizlerle paylaşırsanız çok memnun olurum. Ben bu sivil toplum kuruluşları kimler, buradaki bütçenizdeki ödeneklerden bu kuruluşlara ayrılan payların ne kadar olduğunu soru olarak da sormuş olayım.
“12 MILYON VATANDAŞIMIZ YOKSULLUK IÇINDE YAŞAM MÜCADELESI VERIYOR”
TÜİK yoksulluk ve yaşam koşulları istatistiklerine göre ülkemizde yoksulluk oranı yüzde 15 olarak belirlenmiş. Bu hepimiz için önemli bir sorun biliyorsunuz, zaten mücadelemiz de yoksullukla mücadele. 12 milyon vatandaşımız yoksulluk içinde yaşam mücadelesi veriyor. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verilerine göre aylık geliri 450 TL ve altında olan milyonlarca hane var. Türkiye’de aşırı yoksulluk çeken ailelerin dahil edildiği Aile Destek Programı’ndan 2023’ün yalnızca Ocak-Temmuz döneminde 3,7 milyon hane yararlanıyor. Veri akışı kesildiği için son durumu bilmiyoruz. Bundan sonraki gelişmelerde son rakamları sizden öğrenebilirsek memnun olacağız.
“EKONOMIK NEDENLERLE AILESININ BAKAMADIĞI ÇOCUK SAYISI 2002’DE 12 BIN 75 IKEN EN SON AĞUSTOS 2023 ITIBARIYLA 165 BINE YÜKSELMIŞ”
Yine ‘Türkiye’de Çocuk Olmanın Bedeli Raporu’ diye ben kısaca kendi notlarımdan bir şey hazırladım. 15-29 yaş arası eğitimde veya öğretimde olmayan gençlerin oranı yüzde 28,7 Sayın Bakanım. Erkek çocukların yüzde 76,2’si ve kızların yüzde 79,6’sı ancak ortaöğretimi tamamlıyor. Örgün öğretimdeki ilkokul, ortaokul ve ortaöğretimdeki her 100 çocuktan 9,1’i okulu terk etmiş durumda. Yine Türkiye’de okul kaydı olmayan toplam çocuk sayısı 1 milyon 201 bin. Türkiye’de 5-17 yaş grubunda ekonomik faaliyette çalışan çocuk sayısı 720 bin. Bu rakam 2021 rakamı maalesef, daha yeni bir rakam bulamadım, bu ifade ettiğim rakamlar da TÜİK rakamları. Bir de beslenmeyle ilgili sorunları var. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı’nın 2022’de açlık haritası verilerine göre Türkiye’de 14,8 milyon kişi yeterli gıda tüketmiyor. Rapor ayrıca Türkiye genelinde 14,8 milyon kişinin yetersiz beslendiğini, 5 yaş altı çocukların yüzde 1,7’sinin akut yetersiz beslenme, yüzde 6’sının ise kronik yetersiz beslenme yaşadığını ortaya koydu. Yine TÜİK’in Türkiye Çocuk Araştırması’na göre -Birleşmiş Milletler verisi de var burada- her gün peynir ve yoğurt gibi süt ürünlerini tüketmeyen çocuk oranı yüzde 42,2, her gün ekmek veya makarna tüketen çocuk oranı yüzde 62,4, her gün meyve tüketmeyen çocuk oranı yüzde 49, her gün sebze tüketmeyen çocuk oranı yüzde 87, her gün et, tavuk ve balığı tüketmeyen çocuk oranı yüzde 87,3; Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı’nın yayınladığı açık harita verileri bunlar. Türkiye çocuk yoksulluğu açısından OECD’ye üye 41 ülke arasında yüzde 22 oranıyla en yüksek yoksulluk oranına sahip 2’nci ülke konumundayız. Toplan nüfusa baktığımızda da bu oran yüzde 15’e tekabül ediyor. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayınlanan rapora göre ekonomik yoksunluk nedeni korunmaya, yardıma ve bakıma muhtaç yani ekonomik nedenlerle ailesinin bakamadığı çocuk sayısı 2002’de 12 bin 75 iken en son Ağustos 2023 itibarıyla -bunlar sizin veriniz- 165 bine yükselmiş durumda.
“YURTLARDA KALAN VE KAYBOLAN ÇOCUKLARLA İLGİLİ DETAYLI ARAŞTIRMA YAPILSIN”
Cezaevindeki 12-17 yaş grubunda olup da 18 yaşını doldurmamış hükümlü çocuk sayısı 1.373. Bir de madde bağımlılığı en büyük sıkıntımız uyuşturucuyla mücadele açısından hakikaten. Uyuşturucu kullananların yüzde 69,6’sının da 15-24 yaş aralığındaki çocuklarımızdan ileri geldiğinin Emniyet Genel Müdürlüğümüzün Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığının ifadesine göre tespitini yapmış bulunuyoruz. Son olarak bir de yurtlarda kalan ve kaybolan çocuklarımızın konusu var. Bunların pozisyonuyla ilgili ben detaylı araştırmalar yapılmasını ve sonuçların kamuoyuyla paylaşılmasını buradan özellikle istirham ediyorum.”
